In 1 Kor.1:10-12 lezen we: Doch ik vermaan u, broeders, bij de naam van onze Here Jezus Christus: weest allen eenstemmig en laten er geen scheuringen onder u zijn: weest vast aaneengesloten, één van zin en één van gevoelen. Mij is namelijk omtrent u, mijn broeders, medegedeeld door de (huisgenoten) van Chloë, dat er twisten onder u zijn. Ik bedoel dit, dat ieder uwer zijn leus heeft: Ik ben van Paulus! En ik van Apollos! En ik van Kefas! En ik van Christus! Is Christus gedeeld?
Misschien hebben we allemaal in het verleden wel eens een ervaring opgedaan met verdeeldheid. Dat je merkt in je omgang met andere broeders en zusters dat er muren zijn opgetrokken. Terwijl je dezelfde Heer kent, lijkt het alsof je niet meer normaal met elkaar om kunt gaan.
Zoals blijkt uit het bovenstaande gedeelte is de verdeeldheid onder de gelovigen niet iets van de laatste eeuwen. Reeds in de tijd van Paulus was de gemeente van Christus verdeeld. Wat me opvalt in dit gedeelte, dat die verdeeldheid in de gemeente van Korinthe veroorzaakt wordt door wat de gelovigen zeggen (NBG -vertaling: leuzen). En eerlijk gezegd moet ik dan gelijk denken aan wat Jakobus allemaal zegt over de zonden der tong. De tong, een onberekenbaar kwaad, waarmee we God loven en de mensen vervloeken. De tong die het rad van de wedergeboorte in vlam zet. (Jakobus 3:6-11) Er is bijna niemand die zijn tong helemaal lijkt te kunnen beheersen.
Die zonden der tong blijken in de gemeente te Korinthe voor verdeeldheid te zorgen: De één roept: ik ben van Paulus, de ander ik ben van Apollos en weer een ander ik ben van Kefas, etc. Je vraagt je af hoe dat in zijn werk zou zijn gegaan. Had de éne groep meer sympathie voor Paulus en de ander meer sympathie voor Petrus of wilden zijn met die uitspraken iets anders tot uitdrukking brengen? De tekst zegt daar weinig over. In ieder geval hadden die uitspraken tot gevolg dat er partijen ontstonden en dat er sprake was van scheuringen. En bij iets wat scheurt, mag je denken aan iets wat niet langer één geheel vormt. Iets wat oorspronkelijk bij elkaar hoorde is in verschillende delen gescheurd. En dat is iets wat God niet wil omdat Christus niet gedeeld is. En als Christus niet gedeeld is hoort ook zijn Lichaam, zowel het wereldwijde als het plaatselijk lichaam van Christus niet verdeeld te zijn.
Een ieder die met de Heilige Geest verzegeld is hoort bij het éne lichaam van Christus. En zodra dat lichaam in partijen verdeeld is die van elkaar niet meer willen weten is er iets grondig mis. Het is verkeerd, omdat alle gelovigen die bij Jezus Christus die het hoofd van het lichaam is, ook bij elkaar horen! Het kan toch niet zo zijn dat wij Jezus Christus liefhebben, en tegelijkertijd niets willen weten van andere gelovigen die door dezelfde Heer geliefd zijn?
En je ziet dat wat betreft dat wij als gelovigen wat hardleers zijn. De gemeente van Christus is nog altijd verdeeld. En nu heb ik het over het wereldwijde lichaam van Christus: Er zijn nog altijd verschillende kerken/gemeenten die weinig tot niets met elkaar te maken willen hebben. En dat terwijl die gemeenten toch horen bij dezelfde Christus. Het is heel jammer en verdrietig, maar ik heb in het verleden vaak genoeg mee gemaakt dat gemeenten elkaar niet beschouwden als vrienden, bondgenoten die horen bij dezelfde Heer, maar dat men elkaar beschouwde als concurrenten. Alsof er een soort wedstrijdje aan de gang was wie als gemeente het grootst kon worden. En o wee als er iemand overstapte van de ene gemeente naar de andere, dan was de wereld te klein, dan was het bijna alsof iemand was overgelopen naar de vijand.
Ja maar zo zegt iemand…. er hoort alleen maar éénheid te zijn binnen het lichaam van Christus! En het lichaam van Christus dat is mijn gemeente…of laten we het iets ruimer nemen: mijn denominatie, mijn kerkelijke richting! En die gelovigen waar ik niks mee te maken wil hebben horen helemaal niet bij dat éne lichaam! Want ze brengen een andere leer dan de mijne, en hun leer is verkeerd, en daarom horen ze er niet bij. Nee alleen de ware kerk (en hierbij denkt men dan: mijn kerk of mijn denominatie ) is het lichaam van Christus. De rest hoort er gewoon niet bij. De andere kerken zijn eigenlijk valse kerken.
Hier baseert men dus de éénheid vooral op het aanvaarden van dezelfde leer, en zodra er dan door een paar gelovigen anders over de leer gedacht wordt heb je een scheuring. Want een ieder eist voor zichzelf de waarheid op en die `waarheden` komen in botsing met elkaar. Zo is er in het verleden al eens een kerk gescheurd als gevolg van een meningsverschil of de slang in de hof van Eden nu wel of niet letterlijk gesproken zou hebben. En zo zijn er heel veel punten waarover we als gelovigen van mening kunnen verschillen! Ik denk dat ieder onder ons wel een punt kan bedenken waarover verschillend gedacht wordt!
Hoewel het op het eerste zicht niet zo lijkt dat de verdeeldheid in de gemeente van Korinthe gebaseerd is op de leer, lijkt dit toch zo te zijn. Wat is er aan de hand? De verschillende gelovigen hebben opvallende uitspraken. De ene gelovige zegt van Christus te zijn, de andere zegt van Kefas te zijn, weer een ander zegt van Apollos te zijn, en weer een ander zegt van Paulus. Het zijn niet Paulus of Apollos of Kefas die de verdeeldheid veroorzaken, maar het zijn de gelovigen die het van zichzelf zeggen dat zij van Christus of Paulus of Kefas of Apollos zijn! Naar onze tijd overgeplaatst zou je dit kunnen vergelijken met gelovigen die ruziën met elkaar omdat de éne groep gelovigen zegt: Wij volgen Christus echt na!, de andere groep zegt: Wij volgen Petrus na want hij heeft de sleutels van Gods koninkrijk ontvangen! en weer een andere groep zegt: Wij volgen Paulus na want hij is de apostel der genade!
En zo kunnen er nog wel meer leuzen ontstaan. Uitspraken als: Wij zijn de gemeente waar nog de echte waarheid verkondigd wordt (dus hiermee zegt men: in alle andere kerken wordt de echte waarheid niet verkondigd), of een uitspraak als: Wij zijn de gemeente waar de Heilige Geest nog echt de ruimte krijgt (dus: in alle andere kerken krijgt de Heilige Geest niet meer de ruimte), of een uitspraak als: Wij zijn de gemeente waar Gods Woord nog verkondigd wordt (dus: in alle andere kerken wordt Gods Woord niet meer verkondigd, die hebben allemaal water bij de wijn gedaan of zijn liberaal geworden!)……en zo kunnen we nog wel een tijdje doorgaan. Het blijkt menselijk om jezelf door uitspraken of leuzen te willen onderscheiden van anderen.
Ja maar…..mag je dan niet enthousiast zijn over de eigen gemeente waar je deel van uitmaakt? Natuurlijk! Ik zou zeggen: hoe enthousiaster hoe beter….maar als dit enthousiasme leidt tot onverdraagzaamheid ten opzichte van anderen, dan is er volgens mij iets mis.
Ik vroeg me af: hoe komt het toch dat we als gelovigen telkens opnieuw geneigd zijn partij te kiezen voor bepaalde leuzen of uitspraken of leerstellingen (of wat dan ook) in plaats van de éénheid binnen het lichaam van Christus te bewaren? Ik denk dat verschillende factoren hier de oorzaak van kunnen zijn, maar één grote oorzaak noemt Paulus in de brief aan de Galaten, namelijk: ons vlees. En ik durf te zeggen: vroom vlees! Ik bedoel daarmee: het vlees, onze zondige neigingen, die zich verkleden in een vroom gewaad…….en soms is dat heel moeilijk te herkennen. Men doet zijn best om niet herkend te worden als iemand die verdeeldheid veroorzaakt!. Nee men veroorzaakt de verdeeldheid op een vrome manier. Natuurlijk wil ik de eenheid bewaren zo zegt men…..maar met deze broeders of zuster kan je echt beter niet omgaan hoor! Zij brengen je namelijk alleen maar in de war. Je wil toch op de weg van de Here blijven? Pas dan op voor mensen die iets anders geloven dan dat jij doet!
In Gal.5:19-21 schrijft Paulus: Het is duidelijk, wat de werken van het vlees zijn: hoererij, onreinheid, losbandigheid, afgoderij, toverij, veten, twist, afgunst, uitbarstingen van toorn, zelfzucht, tweedracht, partijschappen, nijd, dronkenschap, brasserijen en dergelijke, waarvoor ik u waarschuw, zoals ik u gewaarschuwd heb, dat wie dergelijke dingen bedrijven, het Koninkrijk Gods niet zullen beërven.
Onder deze werken van het vlees zien we allerlei eigenschappen naar voren komen, die je ook tegenkomt als er verdeeldheid ontstaat: veten, twist, afgunst, tweedracht, partijschappen. In Titus 3:10-11 zegt Paulus zelfs: Een mens, die scheuring maakt, moet gij, na hem een en andermaal terechtgewezen te hebben, afwijzen; gij weet immers, dat zo iemand het spoor geheel bijster is, en dat hij zondigt, terwijl hij zichzelf veroordeelt.
Dat is nogal wat! Je kan nog zo de waarheid aan je kant hebben. Je kan nog zo recht in de leer zijn, maar als je met diezelfde leer in je hand scheuring veroorzaakt, dan zondig je en veroordeel je jezelf! Ik vind deze uitspraak van Paulus nogal verrassend, want vaak beschuldigen juist degenen die scheuring en verdeeldheid veroorzaken de ander van zonde omdat zij niet de juiste leer zouden brengen!! Eigenlijk zie je in de Schrift telkens dat onze eenheid met broeders en zusters niet gebaseerd is op dezelfde leer, maar op dezelfde wandel in de Geest. Als je je laat leiden door de Heilige Geest zal je altijd de éénheid met andere gelovigen bewaren omdat de vrucht van de Geest liefde is! Als je echter werkt vanuit het vlees (ook al is dit onder het mom van `de waarheid`) zal je scheuring veroorzaken…….en dan moet je niet verbaasd zijn als je door anderen wordt afgewezen.
Als gevangene in de Here, vermaan ik u dan te wandelen waardig der roeping, waarmede gij geroepen zijt, met alle nederigheid en zachtmoedigheid, met lankmoedigheid, en elkander in liefde te verdragen, en u te beijveren de eenheid des Geestes te bewaren door de band des vredes (Efeze 4:1-3)
Voetnoot: Alle Bijbelteksten in deze overdenking zijn ontleend aan: Vertaling 1951 in opdracht van het Nederlands Bijbelgenootschap bewerkt door de daartoe benoemde commissies , © Nederlands Bijbelgenootschap, 1951.